7 Data Recovery 
Wolny dysk twardy może zepsuć komfort korzystania z komputera – niezależnie od tego, czy używasz go do gier czy do pracy. Na szczęście istnieją różne sposoby na naprawę wolnego dysku twardego. W tym przewodniku przyjrzymy się różnym przyczynom spowolnienia dysku twardego, co możesz z tym zrobić, oraz jak przez cały czas zabezpieczyć swoje dane.
Dlaczego dysk twardy jest wolny
Wolny dysk twardy może wskazywać na mnóstwo problemów – niektóre poważne, niektóre niegroźne. Często problem jest związany z oprogramowaniem, chyba że dysk twardy został upuszczony, albo słychać z niego klikanie, piszczenie lub szumienie. Jeśli masz do czynienia z problemem na stosunkowo nowym dysku (<5 lat), dysk może być wadliwy i bliski awarii.
Oto przegląd możliwych przyczyn wolnej pracy dysku twardego:
| Powód | Opis | Rozwiązanie |
| 🕷️ Złośliwe oprogramowanie | Wirusy komputerowe oraz inne rodzaje złośliwego oprogramowania mogą obciążyć dysk tworząc ogromną liczbę nowych plików w krótkim czasie. Mogą także przeciążać zasoby komputera. | Przeprowadź kompletny skan antywirusowy. |
| 💿 Nagromadzenie uszkodzonych sektorów | Z czasem dyski twarde rozwijają uszkodzone sektory, które są zasadniczo nieczytelne obszary na dysku. Duża liczba uszkodzonych sektorów może spowolnić pracę dysku twardego. | Uruchom Narzędzie Sprawdzania Błędów w systemie Windows. Możesz odzyskać swoje dane, a następnie sformatować dysk twardy docelowo. |
| 🧩 Fragmentacja | Na dysku twardym pliki przechowywane są fragmentarycznie, tj. plik jest podzielony i przechowywany w różnych fizycznych obszarach dysku. Kiedy trzeba uzyskać dostęp do pliku, dysk zbiera wszystkie kawałki, co jest czasochłonne. W miarę zapisywania coraz większej liczby plików na dysku, staje się on coraz bardziej “zdefragmentowany”, co spowalnia jego działanie. | Przeprowadź defragmentację dysku w systemie Windows. Zalecamy również wyłączenie indeksowania. |
| 💻 Zbyt wiele programów ustawionych do uruchomienia podczas startu | Jeśli Twój wewnętrzny dysk twardy długo reaguje podczas uruchamiania, może to być spowodowane tym, że masz liczne programy, które są automatycznie uruchamiane w trakcie startu komputera, jak klienty gier. | Wyłącz niepotrzebne programy uruchamiane przy starcie używając Menedżera Zadań. |
| 📚 Aplikacje działające w tle zużywające zasoby dysku twardego | Istnieje wiele procesów działających w tle — własnych i firm trzecich — które zużywają zasoby dysku twardego. Niektóre z nich nie są nawet potrzebne. Te procesy działające w tle mogą spowolnić pracę dysku twardego, ponieważ nie jest w stanie przydzielić zasobów na uruchomienie programów, których chcesz używać. | Użyj Menedżera Zadań, aby sprawdzić, które procesy zużywają zasoby Twojego dysku twardego. Zakończ te procesy, jeśli nie są konieczne. |
| 🔗 Problemy z połączeniem | Luźne połączenie lub uszkodzony złącze mogą prowadzić do wolnej pracy dysku twardego. Niedostateczne zasilanie również może skutkować wolnym działaniem dysku. | Sprawdź ponownie połączenia dysku, zasilanie oraz upewnij się, że kable/porty nie są uszkodzone. |
| 🔨 Uszkodzenie fizyczne | Dyski twarde mają liczne części ruchome, które mogą ulec uszkodzeniu na skutek prostego upadku czy wstrząsu fizycznego. Fizycznie uszkodzone dyski zazwyczaj wydają piskliwe, klikające lub szlifujące odgłosy. | Uszkodzenia fizyczne należy natychmiast naprawić. Odłącz dysk i skontaktuj się z profesjonalną usługą odzyskiwania danych. |
Jak rozwiązać problemy z prędkością dysku twardego
W zależności od tego, co spowodowało spowolnienie twojego dysku, istnieje kilka rozwiązań, które możesz wypróbować, aby rozwiązać problem. Przed przystąpieniem do prób naprawy wymienionych tutaj, upewnij się, że dysk jest wolny od kurzu i że jego ciepło jest odpowiednio rozpraszane.
Metoda 1: Sprawdź połączenia fizyczne
Jeśli zauważysz, że Twój zewnętrzny dysk twardy nagle stał się bardzo wolny, może to być spowodowane naciągniętym kablem lub uszkodzonym złączem USB. Może to być również po prostu kwestia luźnego połączenia. Niezależnie od przyczyny, upewnij się, że kable, porty i złącza nie są uszkodzone. Najlepiej jest zmienić kabel USB i podłączyć go do innego portu na komputerze, żeby być pewnym.
Na wewnętrznych dyskach połączenie SATA mogło się poluzować, w takim przypadku będziesz musiał je ponownie umieścić w slocie.
Poza połączeniami wykorzystywanymi do przesyłu danych, uszkodzony lub luźny może być również kabel zasilający. Dokładnie sprawdź połączenie między zasilaczem komputera (Power Supply Unit – PSU) a dyskiem twardym. Jeśli zauważysz przypadkowe wyłączenia, to sam zasilacz może być wadliwy.
Jeśli nie czujesz się pewnie pracując z wewnętrznymi komponentami swojego komputera, najlepiej skontaktuj się z ekspertem, który może zrobić to za Ciebie.
Metoda 2: Sprawdź uszkodzenia fizyczne
Słyszysz klikanie, piski lub szumy dochodzące z wolnego dysku twardego? Dzieje się tak, ponieważ dysk jest uszkodzony fizycznie. Nawet jeśli nadal działa, korzystanie z fizycznie uszkodzonego dysku twardego szybko go jeszcze bardziej zniszczy, co doprowadzi do utraty danych, której nie można cofnąć.
Jeśli zauważysz jakiekolwiek oznaki uszkodzenia fizycznego, natychmiast przestań używać dysku i skontaktuj się z profesjonalną usługą odzyskiwania danych. Najlepiej unikać metod “zrób to sam”, jeśli cenisz swoje dane.
Metoda 3: Defragmentacja dysku twardego
Okresowe defragmentowanie dysku twardego zapewnia jego optymalne działanie i łatwy dostęp do plików. Defragmentacja może zająć trochę czasu, szczególnie na dyskach o dużej pojemności i ogromnych ilościach przechowywanych na nich danych.
Aby zdefragmentować wolny dysk twardy, wykonaj następujące kroki (Windows 10 i Windows 11):
- Wprowadź “defrag” w wyszukiwarce Windowsa (Klawisz Windows + S). Kliknij w aplikację Defragmentuj i optymalizuj dyski.
- Wybierz swój dysk twardy i kliknij na Analizuj. Zaczekaj na zakończenie procesu.
- Teraz kliknij na opcję Optymalizuj.
- Rozpocznie się proces defragmentacji. Upewnij się, że proces nie zostanie przerwany.
- Naciśnij Klawisz Windows + E, aby uruchomić Eksploratora Windows.
- Przejdź do Ten komputer.
- Kliknij prawym przyciskiem myszy na partycji, którą chcesz sprawdzić i kliknij Właściwości.
- Przejdź do zakładki Narzędzia i kliknij na Sprawdź w sekcji Kontrola błędów.
- Jeśli zostaniesz poproszony, kliknij na Skanuj dysk.
- Windows przeskanuje dysk. Wykonaj to dla każdej partycji, którą masz na swoim dysku twardym.
- Naciśnij CTRL + Shift + , aby uruchomić Menedżera zadań, lub wyszukaj go w wyszukiwarce Windows (Klawisz Windows + S).
- Upewnij się, że jesteś na zakładce Procesy. W systemie Windows 11 zakładkę Procesy można znaleźć, klikając ikonę w kształcie szachownicy na pasku nawigacyjnym po lewej stronie. W systemie Windows 10 znajdzie się zakładka oznaczona jako “Procesy” u góry.
- Sprawdź kolumnę Dysk, aby zobaczyć procesy, które wykorzystują moc obliczeniową twojego dysku twardego. Możesz kliknąć na kolumnę, aby sortować procesy od największego do najmniejszego zużycia lub odwrotnie.
- Aby zakończyć proces, który wykorzystuje moc obliczeniową twojego dysku twardego–kliknij prawym przyciskiem myszy na proces i wybierz Zakończ zadanie/proces. Upewnij się, że wpiszesz nazwę procesu w Google, aby dowiedzieć się, czy jest to proces systemowy, aplikacja firm trzecich, czy malware.
- Wyszukaj „zabezpieczenia windows” w Wyszukiwaniu Windowsa (klawisz Windows + S). Uruchom aplikację Zabezpieczenia Windows.
- Kliknij na Ochrona przed wirusami i zagrożeniami w panelu Zabezpieczenia Windows.
- W sekcji Bieżące zagrożenia, kliknij na Opcje skanowania.
- Wybierz Pełne skanowanie, jeśli chcesz przeskanować wewnętrzny dysk twardy i kliknij na Skanuj teraz.
- Jeśli chcesz przeskanować zewnętrzny dysk twardy, wybierz Skanowanie niestandardowe zamiast Pełne skanowanie. Następnie kliknij na Skanuj teraz i wybierz swój zewnętrzny dysk twardy. Możesz przeskanować tylko pojedyncze foldery, więc najlepiej tymczasowo przenieść wszystkie swoje pliki do jednego folderu, jeśli to możliwe.
- Uruchom wyszukiwanie systemu Windows (Klawisz Windows + S) i wpisz „usługi”. Otwórz aplikację Usługi z wyników wyszukiwania.
- Znajdź Wyszukiwanie systemu Windows na liście i kliknij na nie dwukrotnie.
- Wybierz Wyłączone z rozwijanego menu Typ uruchamiania:. Wyłączy to automatyczne uruchamianie indeksowania wyszukiwania.
- Kliknij na Zatrzymaj pod Status usługi:, aby zatrzymać indeksowanie wyszukiwania.
- Kliknij na OK i uruchom ponownie komputer.
- Indeksowanie wyszukiwania zostanie wyłączone.
- Wyszukaj “zarządzanie dyskami” w wyszukiwarce Windows (Klawisz Windows + S). Kliknij na Tworzenie i formatowanie partycji dysku twardego w wynikach wyszukiwania.
- Kliknij prawym przyciskiem myszy na partycji, którą chcesz sformatować i wybierz Formatuj.
- Wybierz wymagane parametry formatowania lub możesz je pozostawić bez zmian. Zaznacz opcję Szybkie formatowanie i kliknij OK.
- Windows sformatuje partycję. Wykonaj to dla każdej partycji.
- Pobierz Disk Drill i zainstaluj go. Nie rób tego na dysku, którego zamierzasz skanować.
- Otwórz Disk Drill, wybierz dysk twardy i kliknij na Szukaj utraconych danych.
- Kliknij Przejrzyj znalezione elementy, aby zobaczyć wszystkie odzyskiwalne pliki, które odkrył Disk Drill. Jeżeli chcesz wcześniej odfiltrować wyniki, kliknij bezpośrednio na wymagany typ pliku (Zdjęcia, Wideo, Audio, Dokumenty, Archiwa i Inne).
- Rozwiń sekcje Usunięte lub utracone oraz Zrekonstruowane, aby zobaczyć usunięte pliki, które mogą zostać odzyskane. Sekcja Istniejące będzie zawierać pliki, które są obecnie przechowywane na dysku twardym.
- Wybierz pliki, które chcesz odzyskać. Disk Drill wyświetla podgląd aktualnie wybranego pliku, ale możesz użyć ikony oka, która pojawia się, gdy najedziesz kursorem na nazwę dowolnego pliku, aby ręcznie wyświetlić podgląd pliku. Kliknij na Odzyskaj po zakończeniu wybierania plików.
- Wybierz miejsce przeznaczenia dla odzyskanych plików i kliknij Dalej. Nie odzyskuj plików na uszkodzonym dysku.
- Disk Drill odzyska twoje pliki.
- Skontaktuj się z profesjonalnym serwisem odzyskiwania danych za pomocą infolinii lub e-maila. Szczegółowo opisz sytuację związaną z odzyskiwaniem danych oraz stan dysku.
- Następnie będziesz musiał wysłać dysk lub dostarczyć go osobiście do punktu zwrotu w celu przeprowadzenia fizycznej oceny.
- Serwis odzyskiwania danych skontaktuje się z Tobą, aby poinformować o ilości danych, które można odzyskać, oraz o kosztach. Ocena jest zazwyczaj bezpłatna.
- Możesz wtedy zdecydować, czy chcesz kontynuować proces odzyskiwania danych, czy nie.
- Użyj kabla USB 3.0 oraz portu do podłączenia dysku.
- Regularnie defragmentuj dysk.
- Upewnij się, że tryb wydajności Twojego dysku jest właściwie ustawiony.
Bonus: Możesz zaplanować okresowe automatyczne skanowania defragmentacji, korzystając z opcji Zmień ustawienia, znajdującej się w sekcji Zaplanowana optymalizacja w oknie Defragmentuj i Optymalizuj dyski.[/sc]
Metoda 4: Sprawdź błędy
Windows posiada wbudowane narzędzie do sprawdzania dysku o nazwie CHKDSK. Chociaż CHKDSK jest narzędziem wiersza poleceń, posiada graficzny odpowiednik zwany Narzędziem do sprawdzania błędów. CHKDSK oraz Narzędzie do sprawdzania błędów mogą naprawić wolny dysk twardy, sprawdzając go pod kątem uszkodzonych sektorów i oznaczając je jako niezdatne do użytku.
Oto jak użyć Narzędzia do Sprawdzania Błędów i naprawić wolny dysk twardy:
Metoda 5: Sprawdź procesy i aplikacje w tle
Źle zaprojektowane aplikacje oraz malware mogą zajmować znaczny procent zdolności odczytu/zapisu twojego dysku twardego, prowadząc do spowolnień i losowych zawieszeń. Aby sprawdzić, czy to się dzieje, użyj Menedżera Zadań.
Oto jak to zrobić:
Bonus: Możesz użyć Menedżera Zadań, aby zapobiec uruchamianiu aplikacji przy starcie systemu. Aby to zrobić, otwórz Menedżer Zadań i przejdź do zakładki Uruchamianie. Kliknij prawym przyciskiem myszy na aplikacji, której chcesz zapobiec uruchamianiu przy starcie i kliknij Wyłącz.
Metoda 6: Przeskanuj komputer programem antywirusowym
Malware jest jednym z najczęstszych powodów wolnego działania dysku twardego. Jeśli zauważysz podejrzany proces, który zużywa zasoby twojego komputera, najlepiej jak najszybciej wykonać skanowanie antywirusowe.
Możesz użyć zewnętrznego narzędzia antywirusowego lub skorzystać z wbudowanego pulpitu nawigacyjnego Windows Security, aby przeprowadzić skanowanie antywirusowe.
Jeśli zamierzasz korzystać z Windows Security/Defender, oto jak możesz przeprowadzić skanowanie antywirusowe:
Metoda 7: Wyłącz indeksowanie
Usługa indeksowania wyszukiwania Windows poprawia wydajność wyszukiwania plików/folderów na Twoim PC, to znaczy, że możesz znaleźć pliki szybciej korzystając z funkcji Wyszukiwania. Jednakże, indeksowanie może spowodować wysokie użycie dysku, co skutkuje wolno działającym dyskiem twardym.
Jeśli często tworzysz, kopiujesz lub przenosisz nowe pliki do i z dysku twardego, możesz wyłączyć indeksowanie wyszukiwania, aby poprawić wydajność dysku twardego. Wolniejszy czas wyszukiwania jest lepszy niż wolniejszy dysk twardy.
Oto jak wyłączyć indeksowanie wyszukiwania w Windows:
Metoda 8: Formatuj dysk twardy
Jeśli nic innego nie zadziała, jedyną opcją jest sformatowanie dysku twardego. Formatowanie naprawi większość logicznych błędów na dysku twardym, a także świeża instalacja Windows może zdziałać cuda dla ogólnej wydajności komputera.
Formatowanie usunie wszystkie twoje dane i mimo że dobry program do odzyskiwania danych może je przywrócić (tylko w przypadku szybkiego formatowania), najlepiej jest wykonać ich kopię zapasową wcześniej.
Po wykonaniu kopii zapasowej swoich plików, oto jak możesz sformatować dysk twardy:
Jak odzyskać dane z umierającego dysku twardego
Wolna praca dysku twardego może wskazywać na jego zbliżającą się awarię, szczególnie jeśli wcześniej go naprawiłeś i ponownie zwolnił. Jeśli z jakiegoś powodu nie możesz uzyskać dostępu do swoich plików za pomocą Eksploratora Windows, straciłeś część danych lub sformatowałeś dysk – możesz skorzystać z oprogramowania do odzyskiwania danych, aby odzyskać swoje pliki.
Ale jeśli dysk jest fizycznie uszkodzony lub w ogóle nie jest wykrywany przez twój komputer, tzn. nie jest widoczny w Zarządzaniu dyskami z prawidłowym rozmiarem pamięci, lepiej skontaktuj się z profesjonalną firmą odzyskującą dane.
Metoda 1: Użyj programu do odzyskiwania danych
W Internecie dostępnych jest mnóstwo programów do odzyskiwania danych, które twierdzą, że są w stanie przywrócić dane z martwego dysku twardego. Jednakże, do tego poradnika wybraliśmy Disk Drill. Nie tylko posiada sprawdzoną historię odzyskiwania danych w różnych scenariuszach utraty danych, ale jest również niezwykle łatwy w użyciu. Jest kompatybilny ze wszystkimi głównymi systemami plików i wykryje Twój dysk twardy, nawet jeśli jest on RAW, czyli dysk nie posiada w ogóle systemu plików, lub system plików został uszkodzony. Możesz skorzystać z darmowej wersji próbnej Disk Drill, która pozwala odzyskać do 500 MB danych za darmo (tylko Windows).
Oto jak odzyskać dane z dysku twardego za pomocą Disk Drill:
Metoda 2: Skorzystaj z profesjonalnej usługi odzyskiwania danych
Korzystanie z profesjonalnej usługi odzyskiwania danych jest droższe niż po prostu pobranie programu do odzyskiwania danych. Jednak szanse na odzyskanie danych są również wyższe, ponieważ dysk zostanie obsłużony przez eksperta. Bez względu na to, jak beznadziejna jest sytuacja, dobra firma zajmująca się odzyskiwaniem danych powinna być w stanie odzyskać część, jeśli nie wszystkie, twoje dane.
Oto czego można się spodziewać, korzystając z usług profesjonalnej firmy zajmującej się odzyskiwaniem danych:
Podsumowanie
Wolny dysk hard disk może być częścią normalnego starzenia się lub fragmentacji plików, ale od czasu do czasu może również wskazywać na poważne problemy z dyskiem, szczególnie jeśli dysk był fizycznie uszkodzony. Naprawa wolnego dysku twardego zazwyczaj obejmuje jego defragmentację, sprawdzanie pod kątem złośliwego oprogramowania i uszkodzonych sektorów oraz kontrolę fizycznego połączenia.
Najlepiej jest priorytetowo traktować bezpieczeństwo swoich danych, bez względu na przyczynę spowolnienia. Możesz je wcześniej skopiować zapasowo, lub użyć programów do odzyskiwania danych lub profesjonalnych usług odzyskiwania danych, aby odzyskać swoje dane po ich utracie.
