7 Data Recovery 
Hard diskinizde yüksek bir Raw Read Error Rate (Ham Okuma Hata Oranı) sayımı fark ettiniz mi? İlk bakışta, her sabit disk üreticisinin değerleri ölçme şekli farklı olduğu için Raw Error Rate’inizin endişe kaynağı olup olmadığını anlamak zor olabilir. Hatta, göz önünde bulundurmanız gereken diğer faktörler de vardır.
Raw Read Error Rate’in ne olduğunu, sabit diskinizin sağlığıyla nasıl ilişkili olduğunu ve Raw Read Error Rate tehlikeli seviyelere ulaşırsa ne yapmanız gerektiğini açıklayacağız.
S.M.A.R.T. Verilerini Anlama Yolları?
S.M.A.R.T., Self-Monitoring and Analysis Reporting Technology için bir kısaltmadır. Bu özellik, çoğu modern sürücüde bulunan ve diskinizin sağlığını izlemenizi, hataları tespit etmenizi ve erken başarısızlık belirtileri aramanızı sağlayan bir özelliktir.
Raw Read Error Rate, S.M.A.R.T. teknolojisinin diskinizin genel sağlık durumu değerlendirmesi yaparken göz önünde bulundurduğu birçok parametreden sadece bir tanesidir. Diskinizin sağlık durumunu hızlı bir şekilde kontrol etmek için wmic diskdrive get status komutunu kullanabilirsiniz, ancak bu oldukça temeldir. Daha derinlemesine bir analiz için CrystalDiskInfo gibi bir üçüncü taraf program kullanmanız gerekecektir.
İşte genel sağlık durumunu belirlemek için kullanılan en önemli S.M.A.R.T parametrelerinden bazıları:
| S.M.A.R.T. Parametresi | Tanım |
| Yeniden Tahsis Edilen Sektör Sayısı | Yeniden Tahsis Edilen Sektör Sayısı, kötü sektörlerin kaç tanesinin yedek olanlara tahsis edildiğini gösterir. Bir Yeniden Tahsis Edilen Sektör Sayısı’nı düzeltmenin bir yolu yoktur, bu nedenle endişe verici bir sayıya ulaşırsa verileri yeni bir sürücüye aktarmanız gerekir. |
| Mevcut Bekleyen Sektör Sayısı | Mevcut Bekleyen Sektör Sayısı değeri, sürücünüzde yeniden haritalanmayı veya bir yedek sektöre yeniden tahsis edilmeyi bekleyen istikrarsız sektörlerin sayısına atıfta bulunur. |
| Düzeltilmeyen Sektör Sayısı | Sürücünüz bir sektörden veri okuyamadığında veya bir sektöre veri yazamadığında, bunu hata düzeltme kodlarını kullanarak düzeltmeye çalışır. Bu işe yaramazsa, sektör düzeltilmeyen olarak kabul edilir. Bu gibi durumlarda, o sektördeki veriler kurtarılamaz. |
| Okuma Hatası Oranı | Sürücünüz sabit sürücünüzdeki bir sektörden veri okumada başarısız olduğunda, bu olay Okuma Hatası Oranında kaydedilir. Her diskin bir miktar okuma hatası olması yaygındır, ancak okuma hatalarının sayısında sürekli bir artış endişe nedenidir. |
| Yazma Hatası Oranı | Okuma Hatası Oranı’na benzer şekilde, Yazma Hatası Oranı sürücünüzün sürücüye veri yazma konusunda başarısız olduğu sayıdır. Yine, sürücünüzün karşılaştığı yazma hatalarının oranı artıyorsa, verilerinizi olabildiğince hızlı bir şekilde yedeklemelisiniz. |
| Yeniden Tahsis Olay Sayısı | Yeniden Tahsis Olay Sayısı, sürücünün kötü veya arızalı sektörleri yedek olanlara ne kadar sıklıkla yeniden tahsis ettiğini kaydeder. |
| Dönüş Tekrar Sayısı | Bir sürücü kapalı veya düşük güç durumundan açıldığında, veri okuyup yazabilmek için plakaların dönmeye başlaması gerekir. Sürücü plakaları döndürme konusunda sorun yaşarsa, bu değer her seferinde artacaktır. |
Ham Okuma Hatası Oranı Değerlerim Kötü mü?
Bazı S.M.A.R.T. veri değerlerini anlamak zor olabilir çünkü bunlar üreticiye özeldir. Örneğin, Read Error Rate (Okuma Hatası Oranı) 200 değeri Seagate, Samsung (SpinPoint F1’den) ve Fuijitsu 2.5” diskleri için endişe vericidir. Ancak, Hitachi diskleri için bu değer çok küçük artışlarla yükselir, bu nedenle CrystalDiskInfo Okuma Hatası Oranı değerlerinin küçük olması bile kötü olabilir.
Eğer bir SSD’niz varsa, Ham Okuma Hatası Oranı, donanımın fiziksel aşınmaya daha az eğilimli olması sebebiyle, sürücünün sağlığını belirlemede o kadar önemli değildir. Ancak, geleneksel sabit disk sürücüleri için, sürücünün fiziksel olarak yıprandığının bir işareti olup disk yüzeyi, aktüatör kolu veya okuma/yazma başlığı ile ilgili fiziksel bir sorunu işaret edebilir.
Bu nedenle, sürücünüzün sağlık durumunun tam bir genel görünümünü belirlemek için diğer S.M.A.R.T. parametrelerini de göz önünde bulundurmalısınız. Ayrıca, ham değerlerin ne kadar hızla arttığını düzenli olarak izleyebilirsiniz, çünkü sürekli artan ham değerler (markadan bağımsız olarak) yakın bir arıza belirtisidir.
Sürücü Arızası Yakınken Ne Yapılmalı?
Eğer sabit diskin arızalanması kaçınılmaz gibi görünüyorsa, ani bir arızaya karşı korumak için sürücünün tam bir yedeğini oluşturmanız gereken bir sonraki adım olmalıdır. Genel bir kural olarak, eğer değer eşiğin altına düşerse, bu işlevsiz olarak kabul edilmelidir. Örneğin, Ham Okuma Hatası Oranı Eşiği 51 iken güncel değer 1 ise, bir şeyler yanlıştır.
Tam sürücü yedeği oluşturabilir ve Disk Drill veri kurtarma aracı kullanarak bu yedekten veri kurtarabilirsiniz. Program, normal yollarla erişilemeyen bir sürücü olsa bile tam bayt bayt yedekleme yapabilen bir Sürücü Yedekleme özelliği ile gelir. Ayrıca, doğrudan dahili sabit sürücüden veri kurtarabilirsiniz, ancak veri kaybı olasılığınızın arttığını unutmayın.
Disk Drill kullanarak nasıl yedek oluşturulacağını ve ondan veri nasıl kurtarılacağını işte böyle yapabilirsiniz:
- İndir ve Disk Drill’i yükle.
- Sürücü Yedeği kısmına tıklayın.
- Kaygı veren Ham Okuma Hatası Oranı değerlerine sahip sürücüyü seçin, ardından Byte-byte Yedekleme‘ye tıklayın.
- Yedeğe bir ad verin ve nereye kaydetmek istediğinizi belirtin. Tamam‘a tıklayın.
- Depolama aygıtları bölümüne geri dönün ve oluşturduğunuz yeni sürücü imajını bağlayın.
- Sürücü imajını seçin ve Kayıp verileri ara‘ya tıklayın.
- Tarama bittiğinde, Bulunan öğeleri incele‘ye tıklayın veya hemen her şeyi geri yüklemek istiyorsanız Hepsini Kurtar‘a tıklayın.
- Sürücü imajından kurtarmak istediğiniz verileri seçin. Kurtarma şansı sütunu ve ön izleme panelini kontrol ettiğinizden emin olun çünkü hangi verilerin kurtarılabilir olduğuna dair size bir fikir verecektir. Bazı verilerinizin Silinmiş veya kaybolmuş açılır menüsünde bulunabileceğini unutmayın, eğer bazı dosyalar kaybolmuşsa. Hazır olduğunuzda, Kurtar‘a tıklayın.
- Ayrı bir depolama cihazında bir konum seçin, ardından veri kurtarmayı tamamlamak için Sonraki‘ye tıklayın.
Disk Drill, ücretsiz olarak 500 MB’a kadar veri kurtarmanıza olanak tanır. Daha fazlası için Disk Drill PRO lisansı gerekmektedir.
Sonuç
Raw Read Error Rate, sürücünüzün diskte depolanan verileri okumada kaç kez başarısız olduğunu belirtir. Şu anda gördüğünüz değerlerin endişe verici olup olmadığını anlamak zordur çünkü her üretici bunu kendi yöntemleriyle ölçmektedir. Bu nedenle, nasıl ölçüldüklerini öğrenmeli ve diğer artan S.M.A.R.T. değerlerine dikkat etmelisiniz.
Read Error Rate için doğrudan bir çözüm bulunmamaktadır ancak Read Error Rate endişe verici bir sayıya ulaştığında atabileceğiniz adımlar vardır. İlk olarak, üzerindeki verileri korumak için sürücünün bayt bayt yedeğini almalısınız. Daha sonra, imajdan kurtarabileceğiniz verileri kurtarın. Eğer bir imaj oluşturamıyorsanız, veri kurtarmayı doğrudan sürücüden yapmalısınız, ancak bu, veri kaybı şansınızın artmasına yol açar.
