7 Data Recovery 
CHKDSK’de en çok kullanılan parametreler /R ve /F’dir. İşlevlerinde ve tamamlanma sürelerinde farklılık gösterirler. Peki hangisini kullanmalısınız, CHKDSK /R mı yoksa /F mı? Karar vermenize yardımcı olmak için her iki parametreyi, nasıl çalıştıklarını ve CHKDSK komutunun etkili bir şekilde nasıl çalıştırılacağını açıklayacağız.
CHKDSK’de /R ile /F Arasındaki Fark Nedir?
CHKDSK komutu, komutun ne yapacağını ve nasıl çalışacağını değiştirmek için kullanılabilecek pek çok parametreye sahiptir. Bunlardan en popüler ikisi /R ve /F’dir ve sırasıyla “düzeltme” ve “onarım” anlamına gelir. Düzeltme ve onarım terimleri eşanlamlı gibi görünse de, CHKDSK’de değillerdir. CHKDSK /F ile CHKDSK /R arasındaki temel fark, düzelttiği hata türlerindedir.
| Parametre | /F | /R |
| 📋 Açıklama | Sürücünüzdeki tüm dosya ve klasörlerin bir dizini olan dosya sistemindeki hataları ve bozulmaları algılar. Ask Leo blogundan bir benzetme yapacak olursak, dosya sistemini bir kitabın İçindekiler Tablosu olarak düşünebilirsiniz. /F parametresi, tüm girişlerin doğru olduğunu, doğru sayfalara ve bölümlere (dosya ve klasörlere) götürdüğünü ve tüm bölümlerin bir girişe sahip olduğunu kontrol eder. | CHKDSK /R komutu, /F’nin yaptığı her şeyi yapar, ancak diskteki her fiziksel sektörün sağlığını da kontrol eder. Her sektördeki verilerin okunabilir olup olmadığını belirler. Okunabilir değilse, hasarlı sektörler “kötü sektör” olarak etiketlenir ve varsa, kötü sektörlerin yerini alması için ayrılmış yedek sektörler devreye girer. Bir sektör kötü olarak işaretlendiğinde, Windows tarafından veri depolamak için artık kullanılmaz. |
| 🕒 Gerekli Zaman | Sürücünün her bir sektörünü kontrol etmek yorucu bir işlemdir ve CHKDSK /R komutunun tamamlanması birkaç saat sürebilir. Özellikle hataları tespit edip onarmaya çalışırsa. | /F parametresi ise nispeten daha az zamanda tamamlanır. Genellikle, tamamlanması bir saatin altında sürmektedir, ancak sürücüye ve CHKDSK’nın karşılaştığı hatalara bağlı olarak daha uzun sürebilir. |
| ❓ Ne Zaman Kullanılmalı | Sürücünüzde yalnızca hafif veri bozulmaları fark ediyor ve disk performansında bir düşüş yoksa, CHKDSK /F daha iyi ve daha hızlı bir seçenektir. | Sürücünün normalden daha yavaş performans gösterdiğini ve verilerin rastgele yok olup ortaya çıktığını gözlemliyorsanız, bu, CHKDSK /R komutunu gerektirebilir. |
Hangi parametreyi seçerseniz seçin, CHKDSK komutunun işleyiş sürecini tamamlamasına izin vermek ve bilgisayarınızı ani bir şekilde kapatmamak en iyisidir.
CHKDSK Komutunu Çalıştırarak Oluşan Veri Kaybını Önleme
Bazen, CHKDSK komutunu çalıştırmak veri kaybına neden olabilir. Bu genellikle, CHKDSK sürücüde kötü sektörler bulup onarmaya çalıştığında meydana gelir. Esasen, CHKDSK sürücünüzdeki sorunları tespit ettiğinde ve onları düzelttiğinde veri kaybı, yan etki olarak ortaya çıkar.
CHKDSK sürücünüzü düzeltirken bazı dosyaları her zaman silmese de, ihtiyatlı olmak her zaman daha iyidir. Dolayısıyla, işte CHKDSK /R veya CHKDSK /F komutlarını çalıştırarak oluşan veri kaybını nasıl önleyeceğinize dair bazı ipuçları.
Yapabileceğiniz ilk şey, basitçe hiçbir parametre olmadan CHKDSK komutunu çalıştırmaktır. Böylece, CHKDSK sadece sürücünün durumunu gösterir ancak sürücüyü onarmaya çalışmaz. Fakat, bu şekilde, aslında CHKDSK yardımcı programından faydalanmamış olursunuz çünkü hatalar olduğu gibi kalır.Verilerinizi önceden yedeklemek ve ardından ihtiyacınıza bağlı olarak CHKDSK /F ya da CHKDSK /R komutlarını çalıştırmak daha iyi bir seçenektir. Ancak, zaten hasar görmüş bir sabit sürücüden sadece kopyala yapıştır yöntemiyle veri aktarmak, sorunları daha da kötüleştirebilir ve bazı durumlarda, bu işlem tamamen imkansız olabilir. Size, sabit disk görüntüsü oluşturmanızı ve verilerinizi bu disk görüntüsünden, tercih ettiğiniz bir program kullanarak kurtarmanızı öneriyoruz.
Bu eğitim için, hem disk görüntüsü oluşturmanıza hem de ondan veri kurtarmanıza izin veren tek bir arayüz içinde bunları yapabilen Disk Drill‘i kullanmayı tercih ettik. Bütün depolama cihaz türleriyle uyumludur, tüm önemli dosya sistemlerini ve 400’den fazla dosya formatını tanır. Disk Drill kullanarak, dosya sistemi olmayan sürücülerden yani RAW (CHKDSK, RAW sürücülerde çalışmaz) sürücülerden bile veri kurtarabilirsiniz.
Disk görüntüsü oluşturmak ve ondan veri kurtarma işlemi oldukça basittir:
Adım 1: Disk Drill’de Bayttan Bayta Yedekleme Özelliğini Kullanın
- Disk Drill’i indirin ve kurun.
- Disk Drill’i açın ve Ekstra araçlar altında bulunan Sürücü yedekleme‘ye tıklayın.
- Disk görüntüsünü oluşturmak istediğiniz sürücüyü seçin ve Bayttan Bayta Yedekle butonuna tıklayın.
- Disk görüntüsünü kaydetmek istediğiniz yeri seçin. Disk görüntüsü, esasında tüm sürücünün dijital bir kopyası olduğundan, kaydetme yerinin yeterli boş alana sahip olduğundan emin olun. Tamam‘a tıklayın.
- Disk Drill disk görüntüsünü oluşturacak. İşlem, sürücünün boyutuna bağlı olarak biraz zaman alabilir.
Adım 2: Disk Görüntüsünden Veri Kurtarın
- Disk Drill’i açın ve Data Recovery altındaki Storage Devices sekmesine gidin.
- Disk görüntüsü ekle‘ye tıklayın, önceki bölümde oluşturduğunuz disk görüntüsünü bulun ve çift tıklayarak açın. Disk Drill arayüzünde “Bağlanmış görüntü” etiketiyle bir sürücü olarak eklenecektir.
- Sürücünün disk görüntüsünü seçin ve Kayıp verileri ara‘ya tıklayın.
- Bulunan öğeleri incele‘ye tıklayarak sürücüdeki dosyaları görüntüleyin. Dosyaları ayrıca dosya türlerine göre de (Resimler, Video, Ses, Belgeler, Arşivler ve Diğer) filtreyerek inceleyebilirsiniz.
- Mevcut bölümünü genişleterek sürücüde şu anda bulunan dosyaları görüntüleyin. Silinmiş dosyaları görüntülemek için Silinmiş veya kayıp ve Yeniden oluşturulan bölümlerini genişletin.
- Kurtarmak istediğiniz dosyaları seçin. Disk Drill, şu anda seçili olan dosyanın önizlemesini gösterecektir, ancak dosya adının yanındaki göz simgesine tıklayarak dosyaları manuel olarak önizleyebilirsiniz. Dosyaları seçtikten sonra Kurtar‘a tıklayın.
Dosyalar için bir kurtarma hedefi seçin ve İleri‘ye tıklayın.
- Disk Drill, seçilen dosyaları kurtaracaktır. Windows’ta 500 MB’a kadar veriyi ücretsiz olarak kurtarabilirsiniz. Daha fazla kurtarma için bir lisansa ihtiyacınız olacaktır.
CHKDSK Komutunu Doğru Çalıştırma
CHKDSK komutunu çalıştırırken doğru parametreleri seçmek ve doğru sözdizimini kullanmak önemlidir.
CHKDSK komutunu doğru bir şekilde çalıştırmak için:
- Windows Arama’da “cmd” için arama yapın (Windows + S). Komut İstemi > Yönetici olarak çalıştır‘a sağ tıklayın.
- Konsolda
chkdsk /fveyachkdsk /ryazın ve Enter‘a basın. Belirli bölmeleri taratmak içinchkdsk X: /fsözdizimini kullanabilirsiniz (örneğin, C:, D: gibi bölüm harfi yerine X‘i koyun). - CHKDSK işleminin tamamlanmasını bekleyin. CHKDSK’nin tamamlanma süresi, kullandığınız parametreye ve aracın diskinde karşılaştığı hatalara bağlı olarak değişecektir.
NTFS dosya sistemiyle (Windows’un varsayılan dosya sistemi) biçimlendirilmiş disklerde, indeks girdilerini daha az kapsamlı kontrol etmek için /i parametresini kullanabilirsiniz. Bu, CHKDSK’nin taramayı tamamlaması için gereken süreyi azaltacaktır. /c parametresi de, daha az detaylı tarama karşılığında zaman kazandırabilir.
İpucu: CHKDSK ile kullanabileceğiniz çeşitli parametreleri ve yardımcı program için doğru sözdizimi formatını öğrenmek için, CMD’de CHKDSK /? komutunu çalıştırabilirsiniz.
CHKDSK Komutunu Çalıştırırken Karşılaşılan Yaygın Sorunlar
Birçok kullanıcı CHKDSK komutunu çalıştırırken bazı aksaklıklarla karşılaştıklarını bildiriyor.
Aşağıda bazı yaygın sorunları ve bunlarla nasıl etkin bir şekilde başa çıkabileceğinizi listeledik:
- Doğrudan erişim için birim açılamıyor: CHKDSK çalıştırdığınızda bu mesajı alıyorsanız, yanlış sürücü harfi girdiğinizi gösterir. Doğru sürücü harfi girildiyse ancak NTFS sürücüsündeki belirli bir klasörde CHKDSK çalıştırmaya çalıştıysanız da bu mesaj görünebilir. Burada, onun yerine tüm NTFS sürücüsünde veya bölümünde CHKDSK çalıştırın. Taramak istediğiniz bölümün sürücü harfini, Windows Gezgini’ni kullanarak iki kez kontrol edin ve sonra doğru sürücü harfiyle CHKDSK komutunu yeniden çalıştırın.
- CHKDSK çalışamaz çünkü birim başka bir işlem tarafından kullanılıyor: PC’nin iç HDD’sinde (işletim sistemini içeren) CHKDSK çalıştırmaya çalıştığınızda bu mesajı alacaksınız. Windows, sistem bir sonraki yeniden başlatıldığında taramayı çalıştırıp çalıştırmaması gerektiğini soracaktır. Bu ekranda Y’ye basın ve PC’nizi yeniden başlatarak CHKDSK’yi çalıştırın. Ayrıca, Windows Kurtarma Ortamı (WinRE) üzerinden CHKDSK çalıştırmayı seçebilirsiniz.
- CHKDSK takılıp kaldı: CHKDSK, çok büyük sürücülerde bile tamamlanması için birkaç saat hatta bazen bir gün sürebilir. Bu nedenle, CHKDSK’nin aslında çalışmaya devam ettiği ve takılıp kalmadığı ihtimali yüksektir. Ancak, eğer sabit sürücü LED’lerinin hiç yanıp sönmediğini fark ederseniz, CHKDSK gerçekten takılıp kalmış olabilir. Bu durumda, işlemi durdurmak için ESC tuşuna basın ve CHKDSK’yi tekrar çalıştırın. Sorun tekrarlanırsa, sfc /scannow komutunu çalıştırın ve ardından CHKDSK komutunu tekrar çalıştırın.
Sonuç
CHKDSK için doğru parametreleri seçmek önemlidir, çünkü size çok zaman kazandırabilir. Aynı zamanda, başlangıçta gerekli olmayan detaylı taramalar nedeniyle sürücüyü zorlamaktan kaçınmanıza da yardımcı olur. Hangi parametreleri kullanırsanız kullanın, CHKDSK yardımcı programını çalıştırmadan önce önemli verilerinizi yedeklemenizi yine de öneririz.
