Windows’ta Yavaşlayan Sabit Sürücüyü Nasıl Düzeltir ve Veri Kaybını Nasıl Önlersiniz

Yavaş çalışan bir sabit disk, ister oyun oynayın ister iş için kullanın, bilgisayar kullanımınızı olumsuz etkileyebilir. Neyse ki, yavaşlayan bir sabit diski düzeltmek için yapabileceğiniz çok şey var. Bu rehberde, yavaşlayan bir sabit diskin arkasındaki çeşitli nedenlere, buna ne yapabileceğinize ve tüm bunlar sırasında verilerinizi nasıl güvende tutabileceğinize bakacağız.

Sabit Sürücü Neden Yavaş

Yavaş bir sabit sürücü, bazıları ciddi, bazıları zararsız birçok soruna işaret edebilir. Genellikle, sorun yazılımla ilgilidir, tabii ki sabit sürücüyü düşürmediyseniz veya sürücüden tıklama, bip sesi veya öğütme sesi gelmiyorsa. Eğer nispeten yeni bir sürücüyle (<5 yıl) sorun yaşıyorsanız, sürücü arızalı olabilir ve arızalanma eşiğinde olabilir.

İşte sabit diskinizin yavaş olmasının olası nedenlerine genel bir bakış:

Sabit Disk Hız Problemleri Nasıl Çözülür

Sürücünüzün yavaşlamasına neden olan şeye bağlı olarak, sorunu çözmek için deneyebileceğiniz çeşitli düzeltmeler vardır. Burada listelenen düzeltmelere devam etmeden önce, sürücünün tozdan arındığını ve ısısının düzgün bir şekilde dağıtıldığını sağladığınızdan emin olun.

Yöntem 1: Fiziksel Bağlantıları Kontrol Edin

Eğer harici sabit diskinizin aniden çok yavaşladığını fark ederseniz, bu bir gerilmiş kablo yüzünden veya hasar görmüş bir USB bağlayıcısı nedeniyle olabilir. Ya da sadece gevşek bir bağlantıdan kaynaklanıyor olabilir. Her halükarda, kabloların, portların ve bağlayıcıların hasar görmediğinden emin olun. En iyisi, USB kablosunu değiştirip bilgisayarınızın farklı bir portuna bağlamak, sadece emin olmak için.

Dahili sürücülerde, SATA bağlantısı gevşemiş olabilir, bu durumda yeniden takmanız gerekecek.

Veri aktarımı için kullanılan bağlantıların yanında, güç kablosu da hasar görmüş veya gevşemiş olabilir. Bilgisayarınızın PSU’su (Güç Kaynağı Ünitesi) ile sabit diskiniz arasındaki bağlantıyı iki kez kontrol edin. Eğer rastgele güç kesintileri fark ederseniz, PSU’nun kendisi arızalı olabilir.

Yöntem 2: Fiziksel Hasarı Kontrol Edin

Yavaş sabit diskinizden tıklama, bip sesi veya öğütme gürültüleri mi duyuyorsunuz? Bunun nedeni, sürücünün fiziksel olarak zarar görmüş olmasıdır. Çalışıyor olsa bile, fiziksel olarak hasarlı bir sabit sürücüyü kullanmak, geri alınamayan veri kaybına yol açarak onu daha da hızlı bir şekilde zarar verecektir.

Fiziksel hasar belirtileri fark ederseniz, sürücüyü hemen kullanmayı bırakın ve profesyonel bir veri kurtarma servisi ile iletişime geçin. Verilerinize değer veriyorsanız, yap-it-kendin yöntemlerinden kaçınmak en iyisidir.

Yöntem 3: Sabit Sürücüyü Birleştirme

Sabit diskinizi periyodik olarak defragment yapmak, en iyi şekilde çalışmasını sağlar ve dosyalarınıza kolayca erişebilmenizi sağlar. Defragmentasyon, büyük depolama kapasitelerine ve üzerlerinde depolanan büyük miktarda veriye sahip sürücülerde, özellikle uzun sürebilir.

Yavaş bir sabit diski birleştirmek için şu adımları izleyin (Windows 10 ve Windows 11):

1. Windows Arama alanına “defrag” yazın (Windows Tuşu + S). Sürücüleri Birleştir ve Optimize Et uygulamasını tıklayın.
2. Sabit diskinizi seçin ve Analiz Et üzerine tıklayın. İşlemin tamamlanmasını bekleyin.
3. Şimdi, Optimize Et seçeneğine tıklayın.
4. Birleştirme işlemi başlayacak. İşlemin kesintiye uğramadığından emin olun.

Bonus: Planlı Optimizasyon altında, Disk Birleştirme ve Optimizasyon Pencereleri’nde bulunanAyarları Değiştir seçeneği kullanarak, periyodik otomatik birleştirme taramalarını planlayabilirsiniz.

Yöntem 4: Hataları Kontrol Et

Windows, CHKDSK adında yerleşik bir disk denetleme aracına sahiptir. CHKDSK bir komut satırı aracı olmasına rağmen, GUI karşılığı olan Hata Denetleme Aracı da bulunmaktadır. CHKDSK ve Hata Denetleme Aracı, kötü sektörleri kontrol ederek ve kullanılamaz olarak işaretleyerek yavaş bir sabit diski düzeltebilir.

İşte Error Checking Tool’u kullanma ve yavaş çalışan bir sabit diski düzeltme yöntemi:

1. Windows Tuşu + E‘ye basarak Windows Gezgini’ni başlatın.
2. Bu Bilgisayar‘a gidin.
3. Taramak istediğiniz bölüme sağ tıklayın ve Özellikler‘i tıklayın.
4. Araçlar sekmesine gidin ve Hata denetimi altındaki Denetle‘yi tıklayın.
5. İstenirse, Sürücüyü tara üzerine tıklayın.
6. Windows sürücüyü tarayacak. Sabit diskinizdeki her bölüm için bunu yapın.

Yöntem 5: Arka Plan İşlemleri ve Uygulamalarını Kontrol Et

Kötü tasarlanmış uygulamalar ve zararlı yazılımlar, sabit diskinizin okuma/yazma kapasitesinin önemli bir kısmını işgal edebilir, bu da yavaşlamalara ve rastgele donmalara neden olabilir. Bunu kontrol etmek için Görev Yöneticisi’ni kullanın.

İşte bunu nasıl yapacağınız:

1. Görev Yöneticisi’ni başlatmak için CTRL + Shift + ESC tuşlarına basın ya da Windows Arama’da (Windows Tuşu + S) arayın.
2. İşlemler sekmesinde olduğunuzdan emin olun. Windows 11’de İşlemler sekmesi sol navigasyon çubuğunda bulunan dama tahtası gibi bir simgeye tıklayarak bulunabilir. Windows 10’da ise, üst kısımda “İşlemler” etiketli bir sekme olacaktır.
3. Disk sütununu kontrol ederek hangi işlemlerin sabit diskinizin işlem gücünü kullandığını görebilirsiniz. İşlemleri en çok kullanandan en aza veya tersine göre sıralamak için sütuna tıklayabilirsiniz.
4. Sabit diskinizin işlem gücünü kullanan bir işlemi sonlandırmak için, işleme sağ tıklayın ve Görevi Sonlandır/İşlemi Sonlandır seçeneğini seçin. İşlemin sistem süreci mi, üçüncü parti bir uygulama mı yoksa kötü amaçlı yazılım mı olduğunu öğrenmek için mutlaka işlemin adını Google’da aratın.

Bonus: Uygulamaların başlangıçta otomatik olarak açılmasını önlemek için Görev Yöneticisi’ni kullanabilirsiniz. Bunu yapmak için Görev Yöneticisi’ni açın ve Başlangıç sekmesine gidin. Başlangıçta açılmasını önlemek istediğiniz uygulamanın üzerine sağ tıklayın ve Devre Dışı Bırak‘ı tıklayın.

Yöntem 6: Antivirüs Taraması Yap

Zararlı yazılım, yavaş bir sabit diskin en yaygın nedenlerinden biridir. Bilgisayarınızın kaynaklarını kullanan şüpheli bir süreç fark ederseniz, mümkün olan en kısa sürede bir antivirüs taraması yapmak en iyisidir.

Üçüncü parti bir antivirüs aracı kullanabilir veya antivirüs taraması yapmak için yerleşik Windows Güvenlik gösterge panelini kullanabilirsiniz.

Windows Güvenlik/Defender’ı kullanmaya devam ederseniz, bir antivirüs taraması yapabileceğiniz yol şöyledir:

1. Windows Arama’da “windows güvenliği” arayın (Windows Tuşu + S). Windows Güvenlik uygulamasını başlatın.
2. Windows Güvenlik gösterge panelinde Virüs & tehdit koruması seçeneğine tıklayın.
3. Mevcut Tehditler altında, Tarama seçeneklerine tıklayın.
4. Tüm hard diski taramak istiyorsanız Tam Tarama‘yı seçin ve Şimdi Tara‘ya tıklayın.
5. Harici bir hard diski taramak istiyorsanız, Tam Tarama yerine Özel Tarama seçeneğini tercih edin. Daha sonra Şimdi Tara‘ya tıklayın ve harici hard diskinizi seçin. Bir kerede yalnızca bir klasör tarayabilirsiniz, bu nedenle mümkünse tüm dosyalarınızı geçici olarak tek bir klasör içinde toplamanız en iyisidir.

Yöntem 7: İndekslemeyi Devre Dışı Bırak

Windows Arama İndeksleme hizmeti, PC’nizde dosya/klasör arama performansını artırır, yani Arama özelliğini kullanırken dosyaları daha hızlı bulabilirsiniz. Ancak, indeksleme yüksek disk kullanımına yol açabilir ve bu da yavaş bir sabit diske neden olabilir.

Sık sık yeni dosyalar oluşturuyor, kopyalıyor veya sabit diskinizden ve sabit diskinize dosya aktarıyorsanız, daha iyi bir sabit disk performansı için Arama İndekslemesini devre dışı bırakabilirsiniz. Daha yavaş bir arama süresi, daha yavaş bir sabit diskten daha iyidir.

İşte Windows’ta Arama İndekslemesini devre dışı bırakma yöntemi:

1. Windows Arama’yı başlatın (Windows Tuşu + S) ve “hizmetler” yazın. Arama sonuçlarından Hizmetler uygulamasını başlatın.
2. Listede Windows Arama‘yı bulun ve üzerine çift tıklayın.
3. Başlangıç tipi: açılır menüsünden Devre Dışı seçeneğini seçin. Bu, Arama Dizinlemesinin otomatik olarak başlamasını engeller.
4. Hizmet durumu: altındaki Durdur düğmesine tıklayarak Arama Dizinlemesini durdurun.
5. Tamam düğmesine tıklayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
6. Arama Dizinlemesi devre dışı bırakılacak.

Yöntem 8: Sabit Sürücüyü Biçimlendir

Başka hiçbir şey işe yaramazsa, tek seçeneğiniz sabit diski biçimlendirmektir. Biçimlendirme, sabit diskinizdeki çoğu mantıksal hatayı düzeltecektir ve taze bir Windows kurulumu da bilgisayarınızın genel performansı için harikalar yaratabilir.

Bir format, tüm verilerinizi silerken, iyi bir veri kurtarma programı geri getirebilir (yalnızca Hızlı Format durumunda), öncesinde yedeklemeniz en iyisidir.

Dosyalarınızı yedekledikten sonra, işte sabit diski nasıl biçimlendirebileceğiniz:

1. Windows Arama’da “disk yönetimi” için arama yapın (Windows Tuşu + S). Arama sonuçlarından Sabit disk bölümlerini oluşturun ve biçimlendirin seçeneğine tıklayın.
2. Biçimlendirmek istediğiniz bölüme sağ tıklayın ve Biçimlendir seçeneğine tıklayın.
3. Gerekli biçimlendirme parametrelerini seçin veya olduğu gibi bırakın. Hızlı biçimlendirme yap seçeneğinin işaretli olduğundan emin olun ve Tamam’a tıklayın.
4. Windows bölümü biçimlendirecektir. Her bölüm için bu işlemi yapın.

Ölmekte Olan Bir Sabit Diskten Veri Nasıl Kurtarılır

Bir sabit diskin yavaş performansı, özellikle daha önce onardıysanız ve tekrar yavaşlamışsa, sürücünün yakın zamanda arızalanacağının göstergesi olabilir. Eğer, herhangi bir nedenle, dosyalarınıza Windows Gezgini kullanarak erişemiyorsanız, bazı verilerinizi kaybettiyseniz ya da sürücüyü biçimlendirdiyseniz, dosyalarınızı geri almak için veri kurtarma yazılımı kullanabilirsiniz.

Ancak sürücü fiziksel olarak hasar görmüşse veya PC’niz tarafından hiç algılanmıyor, yani doğru depolama boyutu ile Disk Yönetimi’nde görünmüyorsa, profesyonel bir veri kurtarma şirketiyle iletişime geçmeniz daha iyi olacaktır.

Yöntem 1: Bir Veri Kurtarma Programı Kullanın

Web’de, ölmüş bir sabit sürücüden veri kurtarabildiğini iddia eden pek çok veri kurtarma programı bulunmaktadır. Ancak bu eğitim için biz Disk Drill ile devam etmeyi tercih ettik. Disk Drill sadece çeşitli veri kaybı senaryolarından veri kurtarma konusunda kanıtlanmış bir geçmişe sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda son derece kolay kullanıma da sahiptir. Tüm büyük dosya sistemleri ile uyumludur ve sabit sürücünüz RAW yani, sürücünün hiç dosya sistemi yoksa veya dosya sistemi hasar görmüşse bile tespit edecektir. Disk Drill’in ücretsiz deneme sürümünden yararlanabilir ve 500 MB’a kadar veriyi ücretsiz olarak kurtarabilirsiniz (yalnızca Windows).

İşte Disk Drill kullanarak sabit diskinizden veri kurtarmanın yolu:

1. Disk Drill’i indirin ve kurun. Bunu taramak istediğiniz sürücüde yapmayın.
2. Disk Drill’i açın, sabit diski seçin ve Kayıp verileri ara düğmesine tıklayın.
3. Bulunan ögeleri incele düğmesine tıklayarak Disk Drill’in bulduğu kurtarılabilir dosyaların tümünü görüntüleyin. Önceden sonuçları filtrelemek isterseniz, doğrudan istediğiniz dosya türü üzerine tıklayın (Resimler, Video, Ses, Belgeler, Arşivler ve Diğer).
4. Silinmiş veya kaybolmuş ve Yeniden yapılandırılmış bölümlerini genişleterek kurtarılabilir silinmiş dosyaları görüntüleyin. Mevcut bölüm, sabit sürücüde şu anda depolanan dosyaları içerecektir.
5. Kurtarmak istediğiniz dosyaları seçin. Disk Drill, şu anda seçili olan dosyanın önizlemesini gösterir, ancak dosyanın dosya adının yanında imlecinizi getirdiğinizde görünen göz simgesini kullanarak manuel olarak bir dosyanın önizlemesini yapabilirsiniz. Dosyalarınızı seçmeyi bitirdiğinizde Kurtar üzerine tıklayın.
6. Dosyalar için bir kurtarma hedefi seçin ve İleri‘ye tıklayın. Dosyaları hasar görmüş sürücüye kurtarmayın.
7. Disk Drill dosyalarınızı kurtaracaktır.

Yöntem 2: Profesyonel Veri Kurtarma Hizmeti Kullanın

Profesyonel bir veri kurtarma hizmeti kullanmak, sadece bir veri kurtarma programı indirmekten daha pahalıdır. Ancak, sürücünüz bir uzman tarafından ele alınacağı için veri kurtarma şansları da daha yüksektir. Durum ne kadar vahim olursa olsun, iyi bir veri kurtarma şirketi, verilerinizin bazılarını, hatta tamamını kurtarabilmelidir.

Profesyonel bir veri kurtarma servisini kullanırken beklenecekler işte bunlar:

1. Profesyonel veri kurtarma servisine telefon hattı veya e-posta yoluyla ulaşın. Veri kurtarma senaryonuzu ve sürücünün durumunu ayrıntılı bir şekilde açıklayın.
2. Daha sonra sürücüyü fiziksel değerlendirme için kargo ile göndermeniz veya bir teslim noktasına bırakmanız gerekecek.
3. Veri kurtarma servisi, kurtarılabilecek veri miktarını ve maliyeti ile ilgili size geri dönüş yapacaktır. Değerlendirme genellikle ücretsizdir.
4. Daha sonra veri kurtarmaya devam edip etmeyeceğinize karar verebilirsiniz.

Sonuç

Yavaş bir sabit sürücü normal yaşlanmanın ya da dosya parçalanmasının bir parçası olabilir, ancak bazen, özellikle sürücü fiziksel olarak zarar görmüşse, sürücü ile ilgili ciddi sorunların da göstergesi olabilir. Yavaş bir sabit sürücüyü düzeltmek genelde onu birleştirmeyi, kötü amaçlı yazılım ve kötü sektörler için kontrol etmeyi ve fiziksel bağlantıyı denetlemeyi içerir.

Verilerinizin güvenliğini öncelike almak en iyisidir, yavaşlamanın nedeni ne olursa olsun. Verilerinizi daha erken yedekleyebilir veya kaybolduktan sonra verilerinizi geri almak için veri kurtarma programları veya profesyonel bir veri kurtarma servisi kullanabilirsiniz.

SSS