7 Data Recovery 
Neredeyse herkes hayatında en az bir kez değerli bir dosyanın üzerine yanlışlıkla yazmıştır. Böyle bir hatanın olması için gereken sadece farenin bir kez tıklanmasıdır. Neyse ki, böyle sıkıntılı bir durumdan çıkmanın birkaç yolu var.
Peki Mac’te üzerine yazılmış dosyalar nasıl kurtarılır? Orijinal dosyanın yedeği mevcut değilse ne yapmalısınız? Tüm sorularınıza cevap almak için okumaya devam edin.
Mac’te Değiştirilen Dosyalar Nereye Gider?
Çılgınca hızlı gerçekleşebilir: Örneğin, invoice.docx adında yeni bir dosya oluşturursunuz ve dosyayı kaydederken, Mac’inizde böyle bir isimde zaten bir dosyanın olduğu aklınıza gelir. Ardından yeni olanla eskiyi değiştirmek isteyip istemediğiniz sorulur ve Eğer’e tıklarsanız, eski dosyanın sonsuza dek gittiği düşünülebilir.
Peki değiştirilen dosya ne olur? Genel olarak, işte dosya üzerine yazmanın nasıl çalıştığı:
- Orijinal dosya macOS tarafından silinmiş olarak işaretlenir.
- Yeni dosya diskte bir yere kaydedilir.
Bu özellikle modern SSD’lerde geçerlidir. Bir dosyayı üzerine yazdığınızda sürücü aşınma seviyesini ayarlar ve bu nedenle diğer dosyanın farklı bir konuma kaydedilme ihtimali yüksektir. Bu süreçte, orijinal dosya aslında silinmez (sadece göz ardı edilir), bu da onun kurtarılmasını mümkün kılar.
Ancak birçok farklı dosya sistemi ve bunların uygulamaları bulunmaktadır, bu yüzden aynı isimle başka bir dosya tarafından değiştirilmiş bir dosyayı kurtarmak istiyorsanız, yapılması gereken o dosyanın bulunduğu diski kullanmayı hemen bırakmak ve kurtarma sürecine mümkün olan en kısa sürede başlamaktır.
Mac’te Üzerine Yazılan Dosyaları Kurtarmanın 4 Yolu
Genel olarak, eğer kazara bir dosyanın üzerine yazdıysanız, onu kurtarmanın dört ana yolu vardır: veri kurtarma yazılımının yardımıyla, Time Machine aracılığıyla, bulut yedeklemesinden veya dosya geçmişinizi kullanarak. Durumunuza bağlı olarak uygun bir yöntemi seçmelisiniz.
İşte her dosya kurtarma yöntemi için adım adım talimatlar.
Yöntem 1: Veri Kurtarma Yazılımı
Veri kurtarma yazılımı kullanmak, cihazınızdaki üzerine yazılmış dosyaları hızlı ve sorunsuz bir şekilde kurtarmanın yollarından biridir. Bu tür yazılımların harika bir örneği Disk Drill‘dır. Güvenilir ve çok yönlü bir veri kurtarma aracı olan Disk Drill, Windows ve Mac bilgisayarlarda üzerine yazılmış dosyaları geri yüklemek için kullanılabilir.
Yanlışlıkla değiştirilen bir dosyayı, dosya hala fiziksel olarak diskinizde bulunuyor ve yeni verilerle üzerine yazılmamışsa, bu tür bir yazılımın yardımıyla kurtarmanız mümkün olacak.
Önemli: Bir dosyanın yanlışlıkla değiştirildiğini fark ettiğiniz anda, dosyanın bulunduğu diski kullanmayı durdurun. Bu, onu başarıyla kurtarma şansınızı artıracaktır.
Disk Drill aracılığıyla üzerine kaydedilmiş dosyaları Mac’te kurtarmak için bu adımları izleyin:
- Harici bir sabit diske üzerine yazılmış dosyaları kurtarmak istiyorsanız, onu Mac’inize bağlayın (eğer dosya doğrudan Mac’inizdeyse, bu adımı atlayın).
- Disk Drill’i başlatın.
- Kenar çubuğundan, Depolama cihazları sekmesine tıklayın. Listede ihtiyaç duyduğunuz dosyaları içeren sürücüyü bulun ve üzerine tıklayın. Kayıp verileri ara butonuna tıklayın.
- Tarama sırasında, bulunan dosyaların önizlemesini yapabileceksiniz. Bunu yapmak için, Bulunan öğeleri incele butonuna tıklayın.
- Üzerine yazılmış dosyayı bulduğunuzda, dosyanın yanında bir işaret koyarak seçin. Dosyanızı kurtarmak için Kurtar butonuna tıklayın.
- Kurtarılan dosyayı nereye kaydetmek istediğinizi seçin ve işleme devam etmek için İleri butonuna tıklayın.
Önemli: Dosya bozulmalarını önlemek adına üzerine yazılmış dosyayı orijinal konumuna geri yüklememek en iyisidir.
Yöntem 2: Zaman Makinesi
Time Machine, Mac’te kazara değiştirilen dosyaları kurtarmak da dahil olmak üzere çeşitli amaçlar için kullanılabilen yerleşik bir macOS aracıdır. Ancak, bu yazılımın bir büyük dezavantajı vardır: eğer yedeğiniz orijinal dosyayı içermiyorsa, onu geri yükleyemeyeceksiniz.
İşte Time Machine aracılığıyla üzerine yazılan bir dosyayı nasıl kurtarabileceğinize dair yapmanız gerekenler:
- Time Machine yedeğinizi içeren harici sürücüyü Mac’inize bağlayın.
- Finder‘ı başlatın ( Command + Shift’e basın) ve üzerine yazılmış dosyanın bulunduğu klasörü açın.
- Menü Çubuğu‘ndan, Time Machine simgesine tıklayın.
- Time Machine’a Girin’e tıklayın.
- Yedekleriniz arasında gezinmek için ekrandaki okları kullanın. Gerekli dosya sürümünü bulduğunuzda, önizlemek için Boşluk Çubuğu‘na basın veya dosyayı seçmek için üzerine tıklayın. Sonra ekranın altındaki Geriyükle’ye tıklayın.
İşte bu kadar! Bunu yaptıktan sonra, orijinal dosya Mac’inizde tekrar görünmeli.
Yöntem 3: Bulut yedeklemeleri
Time Machine aracılığıyla Mac’inizi yedeklemek yerine bir bulut yedekleme servisi kullanıyorsanız, yerine konulan dosyaları geri yüklemek için bu servisi kullanmak mümkün. İster iCloud kullanıyor olun ister başka bir çevrimiçi yedekleme servisi (Dropbox, Google Drive veya OneDrive), üzerine yazılan dosyaları kurtarma süreci sorunsuz ve hızlı olmalıdır.
Unutmayın: iCloud yedekleme servisi olarak kullanıyorsanız, silinen dosyalarınızı kalıcı olarak silmeden önce 30 gün boyunca saklayacaktır. İhtiyacınız olan dosyaları geri almak için biraz zamanınız olması açısından bu iyi bir şeydir.
İşte Mac’te iCloud üzerinden değiştirilen dosyalar nasıl kurtarılır:
- iCloud.com adresine gidin ve hesabınıza giriş yapın.
- Hesap Ayarları‘na tıklayın.
- Sayfanın altına kadar kaydırın ve Gelişmiş sekmesini görene kadar devam edin. Dosyaları Geri Yükle‘ye tıklayın.
- Hizmet size kullanılabilir tüm dosyaları gösterecektir. Seçmek istediğiniz dosyanın yanındaki kutucuğu işaretleyin.
- Listenin altında bulunan Geri Yükle‘ye tıklayarak seçilen dosyayı geri yükleyin.
Başka bir çevrimiçi yedekleme hizmeti kullanıyorsanız, bu hizmet dosyalarınızda yapılan değişikliklerin geçmişini tutuyorsa ve doğru zamanda bir yedekleme yapmışsanız, değiştirdiğiniz bir dosyayı geri alabilmelisiniz.
Yöntem 4: Belge Sürümleri
macOS işletim sistemine sahip bir bilgisayarda kullanılan birçok uygulama (Pages, Keynote, Word, Excel ve diğerleri gibi) dosya geçmişinizi görüntülemenize olanak tanıyan Önceki Sürüme Dön adında bir özelliğe sahiptir.
Eğer bir dosyayı oluşturmak için kullanılan uygulamanın kendisi yoluyla Mac’inizdeki üzerine yazılmış bir dosyayı geri almak istiyorsanız, yapmanız gerekenler şunlardır:
- Ger iade etmek istediğiniz dosyayı bulun ve açın. Ardından ekranın üst menüsünden Dosya > Önceki Sürümlere Dön seçeneğini tıklayın ve sonra Tüm Sürümlere Gözat seçeneğine tıklayın.
- Ekrandaki sağdaki okları kullanarak mevcut tüm dosya sürümlerini inceleyin.
- İhtiyaç duyduğunuz sürümü bulduğunuzda, dosyayı geri yüklemek için Geri Yükle butonuna tıklayın (veya üzerine yazılan dosya ile diğer sürümü aynı anda saklamak istiyorsanız, Option tuşuna basılı tutarak Kopya Olarak Geri Yükle butonuna tıklayın).
macOS’a özgü olmayan uygulamalar aracılığıyla bir dosya geri yüklemeniz gerekiyorsa (örneğin Microsoft Word), aşağıdakileri yapın:
- Açmak için gereken dosyaya çift tıklayın.
- Üst menüden, Dosya > Sürüm Geçmişini Görüntüle‘ye tıklayın (veya Microsoft 365 for Mac kullanıyorsanız, uygulamanın başlık çubuğunu kullanarak gereken belgeyi seçin ve sonra Sürüm Geçmişini Görüntüle‘ye tıklayın).
- Gereken dosya sürümüne tıklayın.
- Seçilen dosya sürümü açıldığında, Dosya > Kaydet‘e tıklayarak kurtarılan dosyayı Mac’inize kaydedin.
Kullandığın uygulamaya bağlı olarak, üzerine yazılmış dosyaları kurtarma işlemi biraz farklılık gösterebilir.
