7 Data Recovery 
Katı hal sürücülerinin (SSD), geleneksel sabit disk sürücülerine (HDD) göre performans ve enerji verimliliği gibi bazı net avantajları vardır. SSD teknolojisi geliştikçe ve HDD ile SSD arasındaki fiyat farkı küçüldükçe, SSD’lerin hızlı bir şekilde bilgisayarlar için tercih edilen depolama seçeneği haline gelmesi şaşırtıcı değildir.
Buna rağmen, SSD’ler, bir normal sabit sürücü ile karşılaşacağınız sürücü bozulması, elektrik kesintileri, kullanıcı hatası ve benzeri gibi veri kaybı sorunlarına karşı hala hassastır. SSD veri kurtarma ile ilgili olarak dikkate almanız gereken benzersiz faktörleri ve bir SSD’den veriyi nasıl kurtaracağınızı tartışacağız.
SSD’den Veri Kurtarmak Neden Zordur?
SSD veri kurtarma işlemini HDD kurtarmadan biraz farklı kılan şey, TRIM‘in varlığıdır. HDD’lerin aksine, SSD’lerin NAND flash bellek hücrelerinin (verilerin depolandığı yer) dayanabileceği sınırlı sayıda yazma döngüsü vardır. İşleri daha da kötüleştiren ise, SSD’lerin veri üzerine yazımı biraz farklı şekilde yönetmesidir.
HDD gibi verileri fiziksel olarak üzerine yazmak yerine, SSD’ler verileri yalnızca daha büyük bloklar halinde silebilirler, tipik olarak blokları sil veya sayfalar olarak adlandırılır. Verinizin bulunduğu blok yeterince büyük değilse, önce başka bir yere taşınması ve ardından silinmesi gerekir, bu da ek yazma döngüleri gerektirir. Bu verimsiz süreç yazma amplifikasyonu ile sonuçlanır ve bu da SSD’nizin ömrünü kısaltır. Modern SSD kontrolcülerinin yazma çoğaltımını en aza indirmek için sofistike algoritmalar uygulamalarına rağmen, TRIM bu sorunu tamamen ortadan kaldırmak için geliştirilmiştir.
Bir dosyayı TRIM etkinleştirildiğinde sildiğinizde, işletim sisteminiz SSD denetleyicisine bir TRIM komutu gönderecektir. Bu, SSD’nize hangi blokların artık kullanılmadığını ve önceden silinmek üzere işaretlenebileceğini söyler. Ancak, TRIM, SSD’nizin ömrünü uzatmak için harika olabilirken, verilerinizin kurtarılması için zararlı olabilir. Bir TRIM komutu verildikten sonra veri silindiğinde, geri kurtarılamaz.
Not: Dosyaları sildikten sonra SSD’yi yeterince hızlı bir şekilde çıkarırsanız, TRIM komutu verilmeden önce verileri kurtarabilirsiniz.
TRIM Nasıl Kapatılır
Gelecekte veri kurtarma şansınızı artırmak için TRIM’i kapalı tutmayı tercih ediyorsanız, bunu bilgisayarınızda Komut İstemi kullanarak kolayca yapabilirsiniz.
TRIM’i Devre Dışı Bırakmak, yanlışlıkla silme işleminden sonra veri kurtarma şansını artırabilir, ancak SSD’nizin ömrünü ve performansını önemli ölçüde azaltır. Bu nedenle, TRIM’i devre dışı bırakmadan önce riskleri ve faydaları dikkatlice değerlendirmek önemlidir.
Bu adımları izleyerek TRIM’i devre dışı bırakın:
- Başlat menüsünü açın, “komut istemi” yazın ve Yönetici Olarak Çalıştır seçeneğini seçin.
- Aşağıdaki komutu yazın ve Enter’a basın:
fsutil behavior set DisableDeleteNotify 1
“Eğer “NTFS DisableDeleteNotify = 1 (Enabled)” mesajlarını görürseniz, bu (biraz kafa karıştırıcı bir şekilde) TRIM’in devre dışı olduğu anlamına gelir.
- Her zaman aşağıdaki komutu girerek mevcut TRIM durumunu kontrol edebilirsiniz:
fsutil behavior query DisableDeleteNotify
Eğer TRIM’i etkinleştirmek isterseniz, komuttaki 1’i 0 ile değiştirin fsutil davranış set DisableDeleteNotify .
NAND bellek hücrelerinin bozulması nedeniyle bir SSD’de saklanan veriler zamanla bozulabilir. Ayrıca NAND bellek hücre sızıntılarından da etkilenebilir, bu nedenle SSD’ler tutulum kaybını azaltmak ve veri bütünlüğünü korumak için Hata Düzeltme Kodları (ECC) kullanır.
SSD Sürücüsünden Veri Nasıl Kurtarılır
Veri kaybına karşı en iyi savunma yedeklemedir – düzenli olarak güncellenen yedeklemeler, çoğu durumda verilerinizi hızlı ve kolay bir şekilde geri yüklemenizi sağlar. Ancak buradaysanız, yedekten basitçe kurtulmanın şu anda mümkün olmadığını ve başka bir kurtarma seçeneğine ihtiyacınız olduğunu gösterir. SSD veri kurtarma işi biraz zor olsa da, kesinlikle mümkündür. Bugün iki kurtarma yöntemine odaklanıyoruz. İlk olarak, biçimlendirilmiş veya bozulmuş bir SSD gibi çoğu veri kaybı durumunda verileri kurtarmak için genellikle fazlasıyla yeterli olan, kendi başınıza uygulayabileceğiniz bir yaklaşım olan veri kurtarma yazılımı. İkinci olarak, eğer verileri kendiniz kurtaramıyorsanız veya kurtarma durumu çok ileri düzeydeyse son çare olarak düşünülmesi gereken veri kurtarma hizmeti.
Not: Bu makalenin SSD kurtarmaya odaklandığını unutmayın. Geleneksel bir sabit disk ile uğraşıyorsanız, bazı şeyleri önceden‘yi bilmeniz gerekebilir.
Bir SSD’den veri kurtarmanın en iyi yollarını size adım adım göstereceğiz.
Çözüm 1:Veri Kurtarma Yazılımı Kullanın
Veri kurtarma yazılımı, SSD’nizi kurtarılabilir veriler için tarayabilen ve bunları güvenli bir depolama konumuna kopyalayabilen özel yazılımdır. Ancak, tüm kurtarma yazılımları eşit yaratılmamıştır.
Tercih ettiğimiz kurtarma yazılımı Disk Drill, hızlı tarama süreleri, bir dizi dosya sistemi için geniş destek ve kullanım kolaylığı ile tanınan popüler bir kurtarma aracıdır. Yeni kullanıcılar, programın neler yapabildiğini görmek için 500 MB’a kadar veriyi ücretsiz olarak kurtararak yazılımı deneyebilirler.
Disk Drill kullanarak bozuk SSD’nizden veri kurtarma işlemi şu şekildedir:
- İndir ve Disk Drill’ı bilgisayarınıza yükleyin, kurulum talimatlarını izleyin.
- SSD’nizi bilgisayara bağlayın ve Disk Drill’ı başlatın.
- Disk Drill tarafından sunulan listeden kurtarma yapmak istediğiniz disk veya bölümü seçin.
- Kurtarılabilir dosyaları belirlemek için Disk Drill’in tarama algoritmalarını başlatmak üzere Kayıp verileri ara düğmesine tıklayın.
- Kurtarılacak dosyaları seçin.
- Kurtar düğmesine tıklayın. Ardından, kurtarılan veriler için bir depolama konumu seçin. Hedef olarak aynı SSD’yi seçmeyin. Veri kurtarma işlemini başlatmak için Sonraki butonuna basın.
Çözüm 2:Bir Veri Kurtarma Hizmetine Başvurun
Günümüzde SSD’ler sadece ek depolama aygıtları olmanın ötesine geçerek birçok modern bilgisayarda birincil depolama olarak kullanılıyor ve hem kişisel hem de profesyonel hayati verileri saklıyor. Verilerin hızlıca taşınabildiği flash belleklerin aksine SSD’ler, önemli ve vazgeçilmez bilgileri tutar.
Eğer bir SSD arızası bilgisayarınızın açılmasını engelliyorsa, profesyonel bir kurtarma hizmetine başvurun.
Veri kurtarma hizmetleri pahalı görünebilir, ancak sürekli olarak veri kaybıyla çalışan son derece yetenekli profesyonel ekiplere sahiptirler. En iyileri, Disk Drill’in arkasındaki ekip olan Cleverfiles gibi veri kurtarma yazılımı geliştiren ekiplere sahip olanlardır.
Tek yapmanız gereken, sizinle ücretsiz bir danışma düzenleyen ve bir fiyat teklifi veren bir hizmet sağlayıcıyla iletişime geçmek. Bundan sonra, sürücünüzü onlara gönderebilirsiniz. Kurtarma hizmetindeki uzmanlar önce sürücünüzü klonlar ve ardından kurtarma işlemine başlarlar.
Güvenilir bir servise başvurursanız, verilerinizi kurtarmak için ellerinden geleni yapacaklardır. Ancak nadir bir durumda bunu başaramazlarsa, sürücüyü size ücretsiz olarak geri vereceklerdir.
Yaygın SSD Sorunları ve Nasıl Çözülürler
SSD’nizin ömrü boyunca karşılaşabileceği birkaç yaygın sorun vardır. Bu problemlerden bazıları, veri kaybınıza neden olmuş olabilir. SSD’nin karşılaştığı en yaygın sorunlardan bazılarını ve çözümlerini içeren bir tablo oluşturduk.
| Sorun | Çözüm |
| 🔌 SSD tanınmıyor | Eğer SSD’niz Windows’da görünmüyorsa, tanınmamış olabilir. Sürücülerinizi güncelleyerek ve sürücünün SATA portunun BIOS’ta etkin olduğundan emin olarak bu sorunu çözebilirsiniz. |
| 🚫 SSD önyükleme yapmıyor | Önyükleme yapmayı reddeden bir SSD yeterli güç alamıyor olabilir. BIOS’taki güç ayarlarını kontrol edin ve güvenilir bir güç kaynağı kullandığınızdan ve harici SSD’leri uygun bir USB portuna (USB 3 gibi) bağladığınızdan emin olun. |
| 🐢 SSD yavaş çalışıyor | TRIM etkin olmayabilir, bu da performansı artırabilir. SSD aşırı ısınmışsa, bu da hızı etkileyebilir. SSD’nizin düzgün soğutulduğundan, virüslerden arındırıldığından ve kapasitesine yaklaşmadığından emin olun. |
| 🔥 SSD aşırı ısınıyor | Kaynak yoğun görevler gerçekleştirmek, bilgisayarınızın düzgün havalandırılmadığı takdirde aşırı ısınmasına neden olabilir. Bilgisayar fanlarınızı ve kasanızı temizleyerek hava akışını iyileştirin ve odanızı serin tutmaya çalışın. |
| ❓ SSD kapasitesi yanlış | SSD’nizin boyutu kutuda listelenenle eşleşmiyorsa, sahte bir sürücü satın almış olabilirsiniz. Ya da SSD’nin doğru boyutta olduğunu biliyorsanız ve son zamanlarda farklı gösteriyorsa, veri kurtarmadan kaçının çünkü bu daha kötü bir sorunun göstergesi olabilir. Bu durumlarda, bir veri kurtarma uzmanı başvurun. |
| 💥 SSD bozulması | Bozulma, düzenli sürücü çökmeleri (örneğin Mavi Ölüm Ekranı gibi), ciddi şekilde azalmış performans ve kaybolan dosya veya klasörler şeklinde ortaya çıkabilir. Eğer SSD’niz bozulmuşsa, en iyi hareket tarzı her şeyi yedekleyip sürücüyü değiştirmektir. Format ile düzeltilebilir, ancak bu genellikle geçici bir çözümdür ve uzun vadeli sorunları çözmeyecektir. |
Size up the importance of protecting your data, and start backing it up regularly. Follow an all-encompassing backup schedule to ensure your data is secure. For an effective strategy, consider the 3-2-1 backup rule. This rule states that you should have 3 backups of your data on 2 different storage mediums, with 1 copy stored off-site.
Sonuç
Özetle, SSD veri kurtarma zorlayıcıdır ama imkânsız değildir. Hatırlanması gereken en önemli şey, etkilenen SSD’yi barındıran cihazınızı kullanmayı durdurmaktır. Bundan sonra tek endişe, SSD’nizin TRIM’in etkin olup olmadığı ve yaşadığınız veri kaybının türüdür. Çoğu durumda, veri kurtarma yazılımı kaybolan dosyalarınızı geri getirebilecektir.
